İnsan kendi gücünü, bilgisini çoğu zaman küçümser, kendisinin üzerinde, hayatını belirleyen bazı güçlerin olduğuna inanır.
Tanrıların önünde secdeye gelen insan, onunla yetinmez. Kahramanlar, liderler yaratır, peşlerine düşer, savrulur…
Bütün kaderini liderin iki dudağının arasına sıkıştırır. Dinsel inan dizgelerine sıkı sıkıya bağlı çevrelerde rastlamaya alışık olduğumuz bu durum, dini eleştiren, hatta ret eden, düşünce akımlarını savunanlar arasında da sıklıkla karşımıza çıkar…
Bu, dinin kendini bir başka biçim altında yeniden üretmesinden başka bir anlama gelmez. Lidere, yaratılan kahramana körü körüne bağlılık, her eleştiriyi dışlayan sadakat, dinsel inan dizgelerinde gördüğümüz bağnazlıktan ayrılması zor bir şekilde karşımıza çıkar.
Kaderimizi belirlemekten, hayatımızın sorumluğunu üstlenmekten kaçış anlamına gelen bu davranış, lidere iktidarını koruma, yerini sağlamlaştırma ve halkı yönetmede büyük kolaylıklar sağlar.
Bu yüzden, tarihin gördüğü bütün diktatörlerin hayatları onu büyüten, erişilmez kılan, aslı astarı olmayan söylencelerle yeniden yazılır…
Bunu bilerek, bilinçli yazdırmış olan diktatörler olduğu gibi; bazen liderin dünya görüşü ve kendini tanımlaması ile çelişen bu tabulaştırma, liderin gerçek kişiliğini hiçe sayarak, üzerinden yırtarak çıkartılıp alınır. Ona erişilmesi imkânsız, dokunulmaz bir kişilik giydirilerek karşımıza çıkartırlar.
Her iki durumda da; liderin kendisine yabancılaşmış bu hali; sistem ve sistemin egemenleri tarafından kullanılır. Sürekli günün koşullarına göre güncellenen görüşleri ve öngörüleri ile o artık tek ve biricik yol göstericidir.
Onun tekliği, biricikliğini pekiştirmek amacıyla taştan tunçtan heykelleri görünür, görünmez her yere dikilir. Heykeller, yontular büyürken, lidere sadakat ile bağlananlar küçük, küçücük kalırlar…
Bu bağlılık, kaderine razı olmayı, yaşanan olumsuzlukları sineye çekmeyi, yaşadığı, yaşayacağı haksızlıklara ussal anlamlar arayıp bulmaya zorlar onu. Bu her seferinde lideri büyüten, kendini küçülten çabaya dönüşür.
Ancak ne var ki; o büyük kahraman, büyük lider gölgesine sığınan küçük, küçücük kalanların ona yüklediği anlamlar ile ayakta kalır…
Hasan KAYA
23 Kasım 2012 Cuma
