İnsan bilmediği bir şehri, bir dağı, bir yaylayı, bazen bir ovayı rehberle gezerse hem kaybolma olasılığını ortadan kaldırır, hem de yürünecek yerde yürür, durulacak yerde dur, görmeye, bilmeye değer ne varsa görür, bilir.
Gezi verimli ve amacına uygun hale gelir.
Alevi Dedelerinin inanç içindeki yeri de, bir rehberinkinden pek farklı değildir. Aradaki tek fark biri doğada, şehirde önünüze düşer size yol gösterir diğeri ruhani dünyanızda çıktığınız uzun yolculukta size yol gösterir.
Hiç kimse durduk yerde, önündeki rehberin yolu bilmediğini düşünmez. Ancak bir yerden sonra insan hiç bilmediği tanımadığı bir şehirde dahi, acemi bir rehberin ardına düştüğünü, kaybolduğunu fark eder. Doğada da bu değişmez, yollar dolanır, çatallanır bir yere varmaz olunca anlarsınız ki; rehber yolunu kaybetmiş sizi ardında bir bilinmeze sürüklüyordur.
Bu inanç önderleri, rehberleri içinde böyledir. Tüm içtenliğinizle kendisinden hiç şüphe etmediğiniz Dede’nin sizi yanlış yollara götürdüğünü anlamanız çok sürmez.
Size inancınız hiç öğretilmemiş de olsa, içinde yaşadığınız aile, çevre inancın kültürel değerlerini yüreğinize nakış gibi işler. Usunuzda yer tutmasını sağlar. Bu inanç kültürü ile çelişen yanlış yollara girdiğinizi anlamak hiç zor olmaz. Önünüze düşen Umre ziyareti yapmak isteyen Dede’nin sizi nereye çekmek istediğini anlamak zor değildir bu değerlerle.
Bu belki ilk önce bir his olarak kendini dışa vurur. Sonra giderek ete kemiğe bürünür ve küçük bir araştırma ile hemen farkında olacağınız bir şey olur. Unutmayın annenizden dinlediğiniz masallar, o bağlamanın sesi dili olan türküler, semahlar asla size yalan söylemez, yanlış yolları göstermezler.
Ne diyor büyük şair Nazım Hikmet; “Sevdim insanlardan çok türkülerini. / İnsansız yaşayabildim / Türküsüz hiçbir zaman. / Hiçbir zaman beni aldatmadı türküler de.”
Bu kültürün gücüdür işte, değerleri tüm saf ve yalınlığı ile gözler önüne serer her seferinde. Önünüze düşen rehber/Dede, yazan kalem oynatan bir yazar sizi aldatabilir, yalan söyleyebilir, ama türküler asla.
Hasan KAYA
31 Ocak 2014 Cuma
